تصویب نظام استاد ـ شاگردی در آموزش هنر/ جامعه هنرهای سنتی به حق خود رسید

به گزارش خبرنگار ایسنا، نشست هم‌اندیشی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها با موضوع اجرایی کردن شیوه نامه نظام استاد و شاگردی در آموزش هنر کشور، روز جاری یکشنبه ۱۹ شهریور ماه برگزار شد. 

این نشست با حضور جمعی از اعضای شورای سیاست‌گذاری و راهبردی دانشگاه استاد فرشچیان برگزار شد.

در ابتدای این نشست سجاد یارزاده ـ ریاست واحد ویژه استاد فرشچیان ـ دقایقی صحبت کرد و گفت: بالاخره جامعه هنری و هنرهای اصیل سنتی ایران به حق خود در نظام آموزش هنر دست پیدا کردند. تصویب شیوه‌نامه نظام استاد شاگردی رسالت مهمی بود. هرکدام از اساتید پیگیری‌های بسیار انجام دادند. 

او ادامه داد: نظام استاد شاگردی در دفترچه کنکور ۱۴۰۲ ارایه شد که نویدی بود برای حوزه نگارگری که در بحث تغییر نظام آموزشی هنر تغییر مهمی بود. دانشگاه‌های امروز نتوانستند هنرمند به جامعه تحویل دهند. تعداد و کمیت، مسئله اصلی نظام آموزشی هنر بود؛ در حالی که محتوا و مهارت دغدغه اصلی نظام استاد شاگردی است. برای این شیوه کافی نبود که تنها به دنبال یک شیوه‌نامه و تصویب آن باشیم بر همین اساس که به همت استاد رجبی کتاب حکمت و آداب معنوی در هنر اسلامی را تدوین کردیم که یکی از متون مرجع و درس اخلاق در هنر خواهد بود. رسالت دانشگاه جذب نخبگان هنری هم بود.
۹ نفر نخبه هنری را در این شیوه نامه جذب کردیم که برای اولین بار در دانشگاه آزاد اتفاق افتاده است. درجه هنری آنان برای ما مهم بود. شیوه، مجوز لازم، متون هنری مرجع و نخبگانی که این متون را تدریس کنند را در دست داریم.

پس از او حسن بلخاری از اساتید پیوسته فرهنگستان هنر گفت: امسال برای اولین بار در این رشته دانشجوی رسمی گرفته می‌شود و از سوی نظام علمی کشور به رسمیت شناخته شد که نکته مهمی است. من به عنوان کسی که سال‌ها است در فرهنگستان هنر نیز پیگیر بحث هنرهای سنتی بوده است با این دانشگاه زیست داشته‌ام. من این دانشگاه را حکمت بنیان و سنت محور می‌دانم. 

 او گفت: حکمت یکی از کلیدواژه‌های بنیادین اندیشه اسلامی است. از این رو حکمت یک اصطلاح قرآنی است و جامعیت ویژه‌ای از جمله علم، عمل و اخلاق را در ذات خود دارد. 

بلخاری ادامه داد: نظام استاد شاگردی نیز از مفاهیم سنت ما است که وحی جاریه‌ای است که در زندگی ما تجسم دارد. یکی از ابعاد و جوانب این نظام سنت محور مسئله استاد شاگردی است. دانشگاه استاد فرشچیان به وجود آمد تا در قلمرویی که دانشگاه‌ها بر اساس ترم و واحد حرکت می‌کنند، نظام استاد شاگردی را پایه گذاری کند. در این نظام زمان محوریت ندارد و آنچه که مهم است ایجاد رابطه‌ای فرزند و پدری میان استاد و شاگرد است که شاگرد خود را در یک نظام اخلاقی یا مناسک‌وار ببیند. 

او گفت: در نظام استاد شاگردی بر بنیاد سنت‌های گذشته، نظام جدیدی حاصل می شود که اول و به ذات اخلاق و حرکت جاری است و از دل آن فرم زاییده می شود. در اندیشه شرقی، ایده بر فرم مقدم است. ما اول و به ذات ایده، نظریه و حکمت توجه می‌کنیم و پس از آن فرم ایجاد می‌شود که فرم های به دست آمده از این موارد، فرم‌های پایدار و جاودانی هستند.

پس از او محمدعلی رجبی، هنرمند نقاش و پژوهشگر که عضو شورای سیاست‌گذاری و راهبردی واحد ویژه استاد فرشچیان است نیز اظهار کرد: کاری که در آن تجربه نداریم بسیار سخت است؛ چراکه میان آن، صدها سال فاصله افتاده است.

او گفت: از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، استاد فرشچیان با مسئولان نامه‌نگاری کردند که مرکزی را نیاز داریم که به صورت آکادمیک باشد اما به سمت ما آموزش دهد.

رجبی در توضیح نظام استاد شاگردی خاطرنشان کرد: استاد و شاگرد در اینجا گویی در یک مقام و شأن قرار دارند. اساس این تفکر بر این است که استاد درس نمی‌دهد بلکه می‌داند که علم و دانش در وجود شاگرد است پس تمام زحمت استاد در این است که شاگرد داشته الهی خود را ظاهر کند؛ وگرنه در همه جای عالم تا به امروز استاد بوده و درسی وجود داشته است. البته هر شاگردی هم توانایی سیر و سلوک در این زمینه را ندارد. 

رجبی اظهار کرد: اخلاق به معنای رعایت برخی مناسبات اجتماعی که امروزه می‌شناسیم نیست و به معنای از خُلق به خَلق رفتن است. این در اصطلاح قرآنی فطرت نام دارد که بازگشت به فطرت اخلاق نامیده شده است. 

او با اشاره به اینکه برخی از آموزه‌ها اکتسابی نیست و از ذات هر موجودی برآمده است گفت: علم در فرهنگ اسلامی به معنای معرفت است. این معرفت را خدا در وجود ما قرار داده که ما از آن غفلت می‌کنیم. وظیفه معلم و انبیاء و اولیاء نیز همواره این بوده که به آن چیزی که داریم تاکید کنند. هیچ اضافه‌ای بر ما نخواهد آمد چراکه هر چه که به ما اضافه شود را ما پس می‌زنیم. در نظام استاد شاگردی گفته می‌شود که باید به کودکی بازگردیم.

ادامه دارد